Zespół łamliwego chromosomu X (ang. Fragile X syndrome) to genetyczne zaburzenie, które wpływa na rozwój umysłowy i fizyczny jednostki. Zostało odkryte w 1969 roku przez amerykańskiego naukowca Martina Bellę. Zespół łamliwego chromosomu X jest spowodowany mutacją w genie FMR1 na chromosomie X. Osoby z tym zespołem mają łamliwy obszar na końcu chromosomu X, co prowadzi do braku produkcji białka FMRP, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania mózgu.
Objawy zespołu łamliwego chromosomu X mogą być różnorodne i obejmują opóźniony rozwój mowy i umiejętności poznawczych, trudności w uczeniu się, problemy z koncentracją, nadwrażliwość na bodźce zmysłowe oraz cechy autystyczne. Chociaż zespół łamliwego chromosomu X jest dziedziczony, jego nasilenie może się różnić nawet u członków tej samej rodziny.
Badania nad tym zespołem są nadal prowadzone, a naukowcy starają się znaleźć metody leczenia i terapii, które mogą poprawić jakość życia osób z tym zaburzeniem. Wspieranie rodzin dotkniętych zespołem łamliwego chromosomu X jest również ważnym aspektem opieki nad pacjentami.